دیگ روغن داغ چیست؟
دیگ روغن داغ یا بویلر روغن داغ (Hot Oil Boiler) یا هیتر روغن داغ (Heater Thermal Oil)دستگاهی است که جهت انتقال حرارت بین سیال گرما گیرنده (روغن مخصوص حرارتی) و سیال گرما دهنده(گاز های داغ حاصل از احتراق مشعل) به کار می رود. در این دیگ ها با ایجاد سطح انتقال حرارت لازم،گرمای گاز های حاصل از احتراق مشعل به روغن حرارتی در حال گردش منتقل گشته و موجب افزایش دمای آن می گردد.
مشخصات فنی و کاتالوگ دیگ روغن داغ:
با استفاده از دیگ روغن داغ دستیابی به دمای بالا در فشار کار پایین امکان پذیر می باشد. درجه حرارت کار دیگ روغن داغ معمولا بین 150 الی 300 درجه سانتیگراد می باشد. (دماهای کار بالاتر مستلزم استفاده از متریال،تجهیزات و روغن حرارتی مخصوص بوده و با توجه به خطرات و استهلاک بیشتر سیستم توصیه نمی گردد.)
اصول طراحی و ساخت بویلر روغن داغ:
دیگ یا بویلر روغن داغ باید به گونه ای طراحی و تولید گردد که انتقال حرارت در سه پاس کامل حرارتی بین روغن و گاز های حاصل از احتراق صورت گیرد. افزایش سطح انتقال حرارت در هیتر روغن داغ موجب استفاده بیشتر از انرژی و کاهش مصرف سوخت می گردد.
به علاوه در دیگ های روغن داغ باید حرارت به صورت یکنواخت به روغن حرارتی که در کویل های حرارتی مارپیچ در حال حرکت و سیرکولاسیون می باشد انتقال یابد. هرگونه حرارت غیر یکنواخت و بیش از اندازه یا توقف حرکت روغن در مسیر کویل حرارتی موجب افزایش دمای روغن داغ شده و در صورتی که دمای روغن به بیش از حداکثر دمای کاری مجاز آن افزایش یابد به سرعت باعث اکسیداسیون روغن و تشکیل لجن یا کک در سیستم و اسیدی شدن روغن می شود که در عمل در فاصله زمانی کوتاهی سیستم را از کار خواهد انداخت.
لازم به ذکر است با توجه به دمای کاربالا در بویلر های روغن داغ رعایت اصول ایمنی در طراحی و ساخت آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و هرگونه بی توجهی به پیچیدگی های فنی و اصول ایمنی آن می تواند موجب ایجاد صدمات جانی و خسارت های مالی فراوانی گردد. متاسفانه تا کنون هیچگونه استاندارد ملی و اجباری جهت هیتر روغن داغ تدوین نگردیده است. بنابراین تولیدکنندگان معتبر معمولا با استفاده از اصول فنی ارائه شده در استاندارد آلمان به شماره DIN4754 نسبت به طراحی و تولید اقدام می کنند.
بویلر روغن داغ بر اساس ظرفیت به صورت تک کویل،دو کویل یا سه کویل تولید می گردد و هر کویل از یک،دو یا سه نخ لوله در کنار هم تشکیل شده است. (معمولا از دو کویل حرارتی و هر کویل از یک یا دو نخ لوله تشکیل شده است.)
کلیه ورق های مصرفی در ساخت شل،محفظه احتراق و درام در ساخت دیگ های روغن داغ باید از نوع DIN17155-17MN4 باشد این نوع ورق آتشخوار مخصوص ساخت بویلر روغن داغ بوده و از استحکام کششی بالایی برخوردار است. همچنین لوله ها ( تیوب Tube) مصرفی باید از نوع بدون درز آتشخوار طبق استاندارد DIN17175-ST35.8 باشد. لازم به ذکر است دیگ های روغن داغ انصار دارای یک درام با طراحی ویژه در انتهای دیگ بوده که موجب استفاده حداکثری از انرژی می گردد.
انواع هیتر روغن داغ:
- بویلر روغن داغ افقی یا عمودی :دیگ های روغن متناسب با ظرفیت و مشخصات طراحی به دو صورت افقی و عمودی تولید می گردد که هردو دارای معایب و مزایای مربوط به خود می باشند. معمولا از دیگ های عمودی بیشتر در ظرفیت های پایین ویا به دلیل محدودیت فضا استفاده می گردد. همچنین بویلر های افقی معمولا دارای راندمان بالاتری می باشند.
- بویلر داغ گازسوز،گازوئیل سوز،دوگانه سوز: دیگ های روغن داغ بر اساس سوخت در دسترس در محل نصب به همراه مشعل گاز سوز یا مشعل گازوئیل سوز یا مشعل دوگانه سوز (گاز و گازوئیل) یا مشعل سه گانه سوز (گاز،گازوئیل و مازوت) تولید می گردد.
ایمنی و خطرات دیگ روغن داغ:
ایمنی در محیط کار از اولویت های اولیه و غیر قابل انکار می باشد که در کلیه زمینه ها باید به آن توجه نمود. در بویلر های روغن داغ به دلیل دمای بالای روغن بحث ایمنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و هرگونه بی توجهی می تواند موجب آتش سوزی های شدید و ایجاد صدمات جانی و خسارت های مالی فراوانی گردد.
1- یک دیگ روغن داغ با کیفیت و استاندارد باید توسط تولیدکنندگان متخصص وبا تجربه تولید گردد. تولید این محصول دارای پیچیدگی ها و ظرایفی بوده که نیازمند دانش تخصصی و تجربه لازم می باشد. پیش از خرید ابتدا لازم است از توانایی و تخصص فنی تولید کننده اطمینان حاصل نمایید. موارد بسیار زیادی مشاهده شده که ساخت بویلر روغن داغ به دلیل قیمت پایین به تولیدکنندگان غیر معتبر سپرده شده و مشکلات فراوانی را به وجود آورده است.
2- یک دیگ روغن داغ استاندارد و با کیفیت باید با استفاده از مصالح با کیفیت و مطابق استاندارد تولید گردد. استفاده از لوله های آتشخوار یا درزدار تحت هیچ عنوان مجاز نمی باشد. همچنین ورق های مصرفی باید مطابق استاندارد از نوع آتشخوار 17mn4 باشد. استفاده از ورق هاو لوله های با ضخامت کمتر از حد مجاز می تواند موجب کاهش طول عمر دیگ و خطرات فراوان گردد.
3-کلیه جوشکاری های هیتر روغن داغ باید توسط شرکت بازرسی شخص ثالث تحت نظارت اداره استاندارد به روش RT(رادیوگرافی) و UT (اولتراسونیک) کنترل گردیده و گزارشات به صورت کامل ارائه گردد تا از کیفیت جوش ها اطمینان لازم حاصل گردد.
4-یک دیگ روغن داغ باید مجهز به سیستم کنترل با تجهیزات با کیفیت و معتبر باشد تا در صورت بروز هرگونه مشکل از قبیل افزایش دمای روغن بیش از حد مجاز،عدم چرخش روغن و… به صورت خودکار با قطع مشعل از ادامه کار دیگ جلوگیری نماید.